“Sự kiêu ngạo của người sẽ làm hạ người xuống; nhưng ai có lòng khiêm nhượng sẽ được tôn vinh” (Châm ngôn 29:23).
Năm 262 trước Công Nguyên, quân Tần tiến đánh nước Triệu. Hai bên mở cuộc đại chiến ở Trường Bình. Lão tướng nước Triệu là Liêm Pha kiên quyết trấn giữ Trường Bình suốt ba năm ròng rã. Quân Tần gặp khó khăn trong việc cung ứng lương thực và vũ khí bởi thời gian kéo dài. Vì thế, quân Tần phái gián điệp đến nước Triệu phao tin rằng nước Tần không sợ nước Triệu gì cả, chỉ sợ Triệu Khoát. Khi Triệu Vương nghe thế, vội dùng Triệu Khoát làm tướng thay Liêm Pha. Triệu Khoát từ nhỏ theo cha học binh pháp, cuồng ngạo tự cho mình là nhất thiên hạ. Khi thống lĩnh quân lính, ông cho thay đổi tất cả chiến lược của Liêm Pha, đem đại quân nhà Triệu xuất trận một cách mù quáng. Tướng nhà Tần là Bạch Khởi giả thua rút lui, cho quân kỵ binh đánh chặn phía sau quân Triệu. Hậu quả là quân Triệu bị bao vây, khốn đốn trong 46 ngày không giải vây được, Triệu Khoát bị trúng tên chết, toàn quân tan rã, từ đó tinh thần binh sĩ của nước Triệu sa sút trầm trọng.
Triệu Vương thì nghe lời phao, còn Triệu Khoát thì tự phụ. Tự phụ là tự cho mình tài giỏi nên khinh thường người khác. Những người trẻ thường thích cải cách, đó là điều tốt. Song dẹp bỏ hết những gì mà người đi trước mình đã xây đắp thì đó là việc làm kém khôn ngoan. Ở đâu cũng cần kinh nghiệm của người già và khả năng của người trẻ. Đừng tưởng là mình tài giỏi rồi chê bai và xem thường những người đi trước, vì mỗi thế hệ, tùy theo hoàn cảnh mà có những cách hành xử khác nhau. Lòng tự phụ kèm với sự kiêu căng sẽ khiến một người trở nên mù quáng rồi tự chuốc lấy thất bại do chính những quyết định ngông cuồng của mình. Kẻ thù chúng ta là ma quỉ biết rõ nó sẽ thành công khi chỉ cần giăng bẫy dưới chân những người tự phụ. Có thể họ sẽ thành công trong một giai đoạn nào đó, nhưng như lời Kinh-thánh đã tiên báo, kẻ kiêu căng sẽ bại hoại, người kiêu ngạo sẽ bị hạ xuống. Khi Chúa đã chống cự kẻ kiêu ngạo, thì e rằng họ không còn cơ hội để học lại sự khiêm nhường.
Mục sư Dương Quang Thoại
(Trích trong Ánh Đuốc Soi Đường)
